بازخوانی عدالت در اجرای طرح های شهری کشور نمونه میدان شهدا در مشهد

پژوهش حاضر به بازخوانی مفهوم عدالت ـ که یکی از اصول شهرسازی اسلامی است ـ در اجرای طرح های شهری می پردازد. متغیر «احترام به حق مالکیت» به عنوان پایه ای ترین شاخص عدالت در اجرای طرح ها در نظر گرفته شد و در طرح میدان شهدای مشهد به عنوان نمونة موردی مورد سنجش قرار گرفت. این تحقیق در زمره پژوهش های توصیفی ـ تحلیلی قرار می گیرد که نتیجه ای کاربردی دربردارد و در گرد آوری اطلاعات آن مطالعات میدانی صورت گرفته است. بررسی روند تملک املاک در طرح میدان شهدا از سال 1382 تا تیرماه 1387 نشان می دهد که قیمت گذاری ها پایین تر از بهای روز املاک بوده است و عموم مالکان ابراز نارضایتی می کرده اند. مشکل بنیادی موجود، یک طرفه بودن قوانین تملک اراضی به نفع دستگاه های اجرایی و فقدان سازوکار دقیق برای مشارکت مالکان در طرح های شهری است. در این مقاله قانون پیشنهادی برای جایگزینی با قوانین موجود ـ به نحوی که روش مشارکت مالکان را در اجرای طرح های شهری تدقیق کند ـ ارائه شده است. در این پیشنهاد سهم متوسط مالکان از ابنیه طرح جدید حدود 30 درصد تعریف شده است.